Ooit een knoop in je maag gevoeld als je nerveus bent? Of misschien heb je gemerkt dat je je na het eten van bepaalde voedingsmiddelen mentaal niet helemaal goed voelt? Dit zit niet alleen in je hoofd (of maag) – het is wetenschap.
Als je maag spreekt
Iedereen weet dat de hersenen signalen door het hele lichaam sturen en alles regelen, van het tikken met je voet op het ritme van je favoriete nummer tot het ingewikkelde proces van het afbreken van je laatste maaltijd. Maar wat je misschien zal verbazen, is dat je darmen ook heel goed kunnen praten. Dit tweerichtingscommunicatiekanaal tussen je hersenen en je darmen wordt de darm-hersen-as genoemd.
De darm-hersenas begrijpen
Dit ingewikkelde systeem verbindt niet alleen je darmen en hersenen. Het is een complex netwerk waarbij je centrale zenuwstelsel en de zenuwen in je maag-darmkanaal betrokken zijn. Deze verbinding is bidirectioneel. Hoewel de hersenen veel functies van het spijsverteringskanaal dicteren, sturen het microbioom en de spijsverteringsorganen ook belangrijke signalen terug naar de hersenen. Maar het is nog geavanceerder. In deze dialogen zijn neurotransmitters, hormonen en zelfs ons immuunsysteem verweven.
Het machtige microbioom
Duik diep in het menselijk lichaam en je zult zien dat het er wemelt van de triljoenen micro-organismen, die zich voornamelijk ophouden in onze spijsverteringsorganen. Deze enorme microbiële gemeenschap is ons microbioom. Het speelt niet alleen een cruciale rol in onze lichamelijke gezondheid, maar het werkt ook samen met ons immuunsysteem en heeft een directe invloed op onze stemming en de gezondheid van onze hersenen. Een evenwichtig microbioom, rijk aan verschillende bacteriën, is de sleutel tot een gezonde relatie tussen darmen en hersenen.
Als je darmen ongelukkig zijn
Wanneer het delicate evenwicht van het microbioom wordt verstoord, leidt dit tot een toestand die “dysbiose” wordt genoemd. Dit kan langzaam opkomen door langdurige gewoonten of plotseling toeslaan door medicijnen of bepaalde ziekten. Veel voorkomende boosdoeners zijn diëten vol bewerkte voedingsmiddelen en suikers, chronische stress, overmatig medicijngebruik en blootstelling aan gifstoffen in het milieu. Het gaat niet alleen om spijsverteringsproblemen. Een verzwakt darmstelsel kan ook schadelijk zijn voor onze geestelijke gezondheid. Wist je dat het grootste deel van de serotonine, onze feel-good neurotransmitter, in onze darmen wordt geproduceerd? Een onevenwichtig GI-kanaal kan ons mentale welzijn dus uit balans brengen, wat soms kan leiden tot aandoeningen zoals angst en depressie.