Fluoride of niet? Dit is wat andere professionals zeggen

blauwemfluoride
Fluoride of niet?

Het zijn niet langer alleen de tandheelkundigen die erover praten, ook de consumenten hebben zich in het debat gemengd: poetsen met fluoride of niet poetsen met fluoride? Dit is een vraag waarop zij meestal geen antwoord hebben en die zij dus terecht stellen in de stoel van de tandarts of mondhygiënist. De meningen zijn verdeeld, ook binnen de tandheelkunde. In dit artikel spreken verschillende deskundigen uit de tandheelkundige industrie over het gebruik van fluoride. De ene raadt aan ermee te poetsen, de andere geeft de voorkeur aan een alternatief. U kunt hun argumenten hieronder lezen. We delen ook wat onderzoek voor meer achtergrond.

Verschillende soorten fluoride

In zijn zuivere vorm is fluoride een gas: fluor. Daarom wordt het vóór gebruik altijd aan een andere stof gebonden. Dit kan een zout zijn zoals natrium(natriumfluoride) of een metaal zoals tin(tinfluoride).

de meest voorkomende vorm van fluoride is natriumfluoride. De meeste gefluorideerde tandpasta’s bevatten dit type fluoride. Naast het gebruik in de tandheelkunde wordt fluoride ook in de industrie gebruikt. Het is onder meer nuttig voor het etsen van glas en als ingrediënt in bestrijdingsmiddelen. Naast de hierboven genoemde soorten is er ook calciumfluoride.

Dit is de veiligste vorm van fluoride. Het is een verbinding tussen calciumzout en fluoride. Het opmerkelijke aan deze verbinding is dat zij nauwelijks oplosbaar is in water. Daardoor is het moeilijk te verwerken en veel minder giftig dan andere soorten fluoride. 

Functie van fluoride  

Door het poetsen met fluoride wordt het glazuur van de tanden hard. Dit is al vele malen onderzocht en bewezen. Het bouwt zich op in het glazuur en beschermt het tegen de Streptococcus mutans bacteriën, waarvan we weten dat ze cariës veroorzaken. Cor van Loveren, gepensioneerd hoogleraar preventieve tandheelkunde aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam, legt uit. “Het is heel duidelijk dat fluoride een enorme bescherming biedt tegen gaatjes. Voordat fluoride in Nederland werd gebruikt, hadden kinderen op vijfjarige leeftijd gemiddeld achttien gaatjes; nu zijn dat er ongeveer drie.” Van Loveren legt in het artikel verder uit dat het mineraal calcium een belangrijk onderdeel is van de tand. “Calcium kan worden opgelost door zuren, die in de mond worden gevormd uit suikers. Hierdoor ontstaan gaatjes. In aanwezigheid van fluoride lost calcium veel minder snel op,” aldus Van Loveren. 

blog fluoride

Is fluoride ongezond?

Fluoride kan dus gaatjes helpen voorkomen, maar is het ook gevaarlijk? Dat hangt, zoals bij veel stoffen, af van de dosis. ” Als je veel te veel fluoride in één keer binnenkrijgt, kan het zich gaan binden aan het calcium in het bloed. Als een peuter bijvoorbeeld alle tandpasta van zijn ouders in één keer opeet, kan dit leiden tot een tijdelijk tekort aan calcium, wat gevaarlijk kan zijn. Tijdelijke opname in het ziekenhuis is dan noodzakelijk om de hoeveelheid calcium in het bloed te controleren en zo nodig aan te vullen door middel van een infuus.”

De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid stelt de maximale dagelijkse veilige hoeveelheid fluoride voor volwassenen op 7 milligram per dag. Volgens een Amerikaans onderzoek krijgen volwassenen ongeveer 0,1 milligram fluoride per dag binnen via tandpasta. Amerikaanse tandpasta voor volwassenen bevat ongeveer evenveel fluoride als Europese tandpasta’s.

Oppositie

Er zijn echter ook studies die sceptisch zijn over de doeltreffendheid van fluoridegebruik. Uit een studie aan de Saarland Universiteit in Duitsland blijkt dat de fluorhechting aan het glazuur door het poetsen met gefluorideerde tandpasta beperkt blijft tot een dikte van slechts zes nanometer. De onderzoekers betwijfelen of zulke extreem dunne laagjes fluorapatiet in staat zijn gaatjes te voorkomen.  

Wat deskundigen zeggen

Ronald Muts, een Nederlandse tandarts met meer dan 30 jaar ervaring in de biologische tandheelkunde, geeft er de voorkeur aan zich te richten op het handhaven van een goede mondhygiëne, zonder chemicaliën. “Naar mijn mening is dat de beste methode om het ontstaan van gaatjes te voorkomen, en niet het gebruik van fluoride,” legt hij uit in de Nederlandse podcast Oersterk. “Geen arts gebruikt zoveel niet-biologische materialen en stoffen als een tandarts.  Uiteindelijk vraag je je af of al deze toepassingen gezond zijn voor je lichaam of niet. Fluoride is daar naar mijn mening een voorbeeld van. Fluoride wordt gemengd met uw speeksel en het wordt vaak door kinderen ingeslikt. Wanneer het in contact komt met maagzuur, wordt fluoride zoutzuur, een agressieve stof die tot braken kan leiden.”

Muts raadt aan vooral aandacht te besteden aan voeding, omdat die een zeer belangrijke rol speelt voor de conditie van mond en gebit. “Het is belangrijk om het aantal keren dat je koolhydraten en suikers consumeert te beperken. De bacteriën die gaatjes veroorzaken voeden zich met suikers. Als er beperkte momenten op de dag zijn waarop u eet, zullen er minder snel gaatjes ontstaan. Vitaminen en mineralen dragen ook bij aan een goede mondgezondheid. Vitamine D helpt bijvoorbeeld gaatjes te voorkomen, net als calcium en magnesium. Het nemen van een speciaal tandheelkundig supplement kan een oplossing zijn,” zegt Muts.  

Ook mondhygiëniste en voedingsdeskundige Tessa Hagen is deze mening toegedaan. “Na mijn afstuderen had ik nooit gedacht dat ik tandpasta zonder fluoride zou aanbevelen, maar met de producten van bluem heb ik ontdekt dat het voor veel patiënten mogelijk is om ook zonder fluoride cariësvrij te blijven. Fluoride is nodig als er demineralisatie heeft plaatsgevonden. bluem gebruikt een combinatie van ingrediënten die samenwerken om tandplak en bacteriën te verminderen, waardoor er minder mineralen aan het tandoppervlak worden onttrokken. Elke patiënt is een individu, maar in veel gevallen is fluoridevrij poetsen mogelijk.”

Mondhygiëniste Lieneke Steverink-Jorna heeft daar wel wat bedenkingen bij. Zij zegt dat fluoridevrij poetsen alleen gunstig is voor mensen die niet of minder gevoelig zijn voor gaatjes. “Sommige mensen kiezen er bewust voor om tandpasta zonder fluoride te gebruiken. Dat is prima, zeker als je nooit gaatjes krijgt. Helaas hebben veel mensen dat geluk niet. Natuurlijk is het dan heel belangrijk om je voeding en je poetstechniek te laten controleren door de mondhygiënist. Fluoride helpt enorm om de ontwikkeling van cariës te voorkomen. Als al uw inspanningen op niets zijn uitgelopen, is fluoride een veilig middel om te omarmen,” zegt Steverink-Jorna.

De Australische tandarts Dr Steven Lin schreef een artikel, gepubliceerd in 2015, over de voors en tegens van fluoridegebruik. Aangezien het grootste deel van het Australische water in de jaren ’60 en ’70 werd gefluorideerd, komt tandbederf in Australië nog steeds in bijna epidemische omvang voor. Waarom? Omdat we bezig zijn met ruzie maken over de verkeerde dingen.

Zelfs nu er in Australië al meer dan een halve eeuw waterfluoridering wordt toegepast, wordt tandbederf door de Australian Dental Association nog steeds beschouwd als een van de meest voorkomende ziekten van het land. Het probleem is dat fluoride de hoofdoorzaak van tandbederf niet aanpakt: onze voeding.

Tandbederf bestaat in zijn huidige vorm pas zo’n 200 jaar. Uit archeologische vondsten blijkt dat de mens duizenden jaren lang heeft geleefd zonder dat er sprake was van een tandaandoening van betekenis. In het dierenrijk is tandbederf even zeldzaam. De onrustbarende realiteit is dat tandbederf een ziekte van de menselijke beschaving is en hoewel fluoride toepassingen heeft bij de behandeling, is het zeker niet het wondermiddel.

De kern van het probleem wordt gevormd door de bacteriële veranderingen in onze mond die optreden als gevolg van de consumptie van eenvoudige koolhydraten. Dit leidt tot de proliferatie van bepaalde microben waarvan de metabolieten vernietiging van het tandoppervlak veroorzaken.

Van fluoride is bekend dat het bepaalde antibacteriële werkingen in de mond heeft die sommige bacteriën lijken te remmen. Maar met minstens 500-700 soorten in de mond, is het onduidelijk welke invloed dit heeft op het hele ecosysteem. Fluoride is geen remedie tegen tandbederf.

Conclusie

De ene fluoride is de andere niet. En elke tand en elk lichaam verschilt. We moeten niet bang zijn voor fluoride in tandpasta. Er zijn echter verschillen in de soorten fluoride. Calciumfluoride is de veiligste optie. De Europese Autoriteit voor voedselveiligheid schreef erover in The EFSA Journal (2008): “In het algemeen kan calciumfluoride, dat veel minder oplosbaar en minder biologisch beschikbaar is dan andere oplosbare vormen van fluoride, als minder giftig worden beschouwd.”  

Als u ervoor kiest geen fluoride te gebruiken, zorg dan voor een extra goede mondhygiëne en een gezond dieet. Het is ook belangrijk om mondverzorgingsproducten te gebruiken met voldoende actieve bestanddelen, zoals actieve zuurstof, lactoferrine en xylitol. Bacteriën die gaatjes veroorzaken kunnen niet overleven in een zuurstofrijke omgeving. Poetsen of spoelen met actieve zuurstof is dus effectief tegen gaatjes. Een ander effect van fluoride is het herstel van oppervlakkige gaatjes. Xylitol heeft een remineraliserend effect op beginnende gaatjes. Het stimuleert de speekselvloed en creëert een beschermend laagje rond uw tanden. Hierdoor wordt het moeilijker voor nieuwe tandplak om zich te vormen en blijft uw mond schoon.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site maakt gebruik van cookies om je een betere surfervaring te bieden. Door deze website te bekijken en te gebruiken ga je akkoord met het gebruik van cookies.